Μάθημα 3

Κωνσταντῖνος: Μόνος αὐτοκράτωρ καί προστάτης τῶν Χριστιανῶν καὶ τοῦ Χριστιανισμού

Οἱ τρεῖς αὐτοκράτορες ἐνωρίς περιεπλάκησαν εἰς πολέμους. Καὶ πρῶτος ὁ Μαξέντιος, θέλων νὰ κατακτήσῃ τὰς χώρας του Κωνσταντίνου, εὑρίσκει ἀφορμὴν καὶ ἑτοιμάζεται νὰ τὸν πολεμήσῃ. Ὁ Κωνσταντῖνος μανθάνει τοῦτο, ἐκστρατεύει ἀμέσως πρῶτος κατὰ τοῦ Μαξεντίου καὶ φθάνει εἰς τὰ ὄρη της Ελβετίας, τὰς Ἄλπεις. Ἐκεῖ πληροφορεῖται ὅτι ὁ στρατὸς τοῦ Μαξεντίου εἶναι πολὺ ἀνώτερος τοῦ ἰδικοῦ του καὶ ἀνησυχεί. Ἐν τῷ μέσῳ δὲ τῆς ἀνησυχίας του αὐτῆς σκέπτεται νὰ προστρέξῃ εἰς τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ.

Πράγματι ὁ Κωνσταντῖνος προστρέχει εἰς τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ, προσεύχεται καὶ παρακαλεῖ τὸν Θεὸν νὰ τὸν βοηθήσῃ. Αἴφνης τότε, ἐνῷ ἦτο ἀκριβῶς μεσημβρία καὶ εἶχε τὰ βλέμματά του ἐστραμμένα πρὸς τὸν οὐρανόν, βλέπει ἐπάνω εἰς αὐτὸν ἕνα σταυρὸν μὲ φῶς καὶ μὲ τὰς λέξεις, «ἐν τούτῳ νίκα».

Ὁ Κωνσταντῖνος ἐκπλήσσεται διὰ τοῦτο καὶ ἀπορεῖ. ᾿Αλλὰ τὴν νύκτα βλέπει εἰς τὸν ὕπνον του τὸν Χριστὸν νὰ κρατῇ τὸ αὐτὸ σημεῖον εἰς τὰς χειράς του καὶ νὰ παραγγέλλῃ αὐτόν, ὅπως τοῦ λοιποῦ μεταχειρίζεται αὐτὸ εἰς τὰς μάχας του. 

Διὰ τοῦτο τὴν ἑπομένην ἡμέραν διατάσσει ὁ Κωνσταντῖνος νὰ γίνῃ σημαία, ἡ ὁποία εἰς τὸ ἄνω μέρος τοῦ κονταρίου νὰ φέρῃ σταυρόν. Ἐπάνω δὲ εἰς τὸν σταυρὸν στέφανον χρυσοῦν καὶ εἰς τὸ μέσον τοῦ στεφάνου συμπεπλεγμένα τὰ γράμματα Χ καὶ Ρ, δηλαδὴ τὰ πρῶτα γράμματα τῆς λέξεως Χριστός. Ἡ σημαία αὐτὴ διετηρήθη κατόπιν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν πολλὰ ἔτη καὶ ὀνομάσθη λάβαρον.

Ο Κωνσταντίνος τότε ὁρμῇ κατὰ τοῦ Μαξεντίου καὶ τὸν νικᾷ δύο φοράς. Τελευταῖον δὲ τελειωτικῶς πλησίον τῆς Ρώμης, ὅπου ὁ Μαξέντιος ρίπτεται εἰς τὸν Τίβεριν ποταμὸν καὶ πνίγεται.

Ὁ Κωνσταντῖνος ἔπειτα καλεῖ εἰς τὴν πόλιν Μεδιόλανα τὸν αὐτοκράτορα τῆς ἀνατολῆς Λικίνιον. Δίδει εἰς αὐτὸν σύζυγον τὴν ἀδελφήν του Κωνσταντίαν καὶ κάμνει φιλικάς συμφωνίας μαζί του δι᾿ ὅλα τὰ πράγματα τοῦ κράτους. Μία δὲ ἐκ τῶν συμφωνιῶν ἦτο νὰ παύσουν καὶ οἱ διωγμοί κατὰ τῶν Χριστιανῶν (Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων).

Αλλ' ἡ φιλικὴ αὐτὴ συμφωνία δὲν διαρκεῖ πολύ, διότι ὁ Λικίνιος πιέζει τους Χριστιανοὺς καὶ ὁ Κωνσταντῖνος ἀναγκάζεται νὰ ἐκστρατεύσῃ κατ᾿ αὐτοῦ. Και κατά ξηράν μέν νικᾷ αὐτὸν πρῶτον εἰς τὴν Αδριανούπολιν καὶ δεύτερον ἀπέναντι τῆς Κωνσταντινουπόλεως εἰς τὴν Χρυσόπολιν. Κατὰ θάλασσαν δὲ μὲ ναύαρχον τὸν υἱόν του Κρίσπον εἰς τὸν Ἑλλήσποντον.

Ο Λικίνιος συλλαμβάνεται, ἀλλὰ σώζεται διὰ τῆς μεσιτείας τῆς συζύγου του Κωνσταντίας καὶ μεταφέρεται εἰς Θεσσαλονίκην. Ἐκεῖ ὅμως θανατώνεται, διότι δὲν ἔμεινεν ἥσυχος. Τοιουτοτρόπως δὲ μένει μόνος αὐτοκράτωρ ὁ Κωνσταντῖνος, ὅστις καὶ διὰ νόμων πλέον προστατεύει τους Χριστιανοὺς καὶ τὸν Χριστιανισμὸν ἐν γένει.

Ὄντας μόνος αὐτοκράτωρ ὁ Κωνσταντῖνος, κατώρθωσε δυὸ νεωτερισμοὺς ποὺ ἄλλαξαν τὴν ὄψη τοῦ κόσμου: Ἔκαμε τὸ Χριστιανισμὸ ἐπίσημη θρησκεία τοῦ κράτους καὶ ἔκαμε νέα πρωτεύουσα τοῦ κράτους τὴν Κωσταντινούπολη.