Ενότητα 1 

Φωνήεντα: Ἡ διάκρισή τους στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά

Τα επτά φωνήεντα της αρχαίας ελληνικής είναι τα: α, ε, η, ι, υ, ο, ω και χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

1.    Βραχέα ή βραχύχρονα. Είναι τα: ε, ο. Λέγονται έτσι, γιατί είχαν βραχεία (σύντομη) προφορά, δηλαδή προφέρονταν σε βραχύ (σύντομο) χρόνο, δηλαδή: ε = ε, ο = ο.

2.    Μακρά ή μακρόχρονα. Είναι τα: η, ω. Λέγονται έτσι, γιατί είχαν μακριά προφορά, προφέρονταν σε μακρύτερο, πιο μεγάλο χρόνο, δηλαδή: το η προφερόταν σαν δύο εε, ενώ το ω σαν δύο οο.

π. χ. Η λέξη τέλος προφερόταν τέλος. Η λέξη κήπων προφερόταν κεέποον.

Άλλωστε το ω το λέμε ωμέγα, είναι ένα ο μέγα (μεγάλο), ενώ το ο το λέμε όμικρον, γιατί είναι ένα ο μικρό.

3.    Δίχρονα. Όπως φαίνεται από τα παραπάνω, τα φωνήεντα: α, ι, υ προφέρονταν με δύο χρόνους, άλλοτε ως βραχύχρονα (α = α,   ι = ι,   υ = ου) κι άλλοτε ως μακρόχρονα, (α = αα,   ι =ιι,   υ =ουου), γι' αυτό και ονομάζονται δίχρονα.

Εμείς προς το παρόν θα ασχοληθούμε με τα βραχέα και τα μακρά φωνήεντα.

Τελευταία διάκριση που θα κάνουμε θα είναι στους διφθόγγους. 

1.    Βραχείς είναι οι δίφθογγοι: αι, οι, όταν βρίσκονται στο τέλος της λέξης (εκτός κάποιων εξαιρέσεων).

2.    Μακριοί είναι οι δίφθογγοι: αι, οι, ει, υι, αυ, ευ, ου, ηυ, ᾳ, ῃ, ῳ.

Ουσιαστικά παρατηρούμε ότι όλοι οι δίφθογγοι είναι μακριοί, αλλά οι αι & οι είναι και βραχείς και μακριοί. Βραχείς είναι, όπως είπαμε, όταν βρίσκονται στο τέλος της λέξης.