Ενότητα 9

Γνωριμία μὲ τὴν ὑποτακτικὴ ἔγκλιση

Στο χωρίο παρατηρούνται οι εξής τύποι της υποτακτικής έγκλισης, μπορείς να τους μεταφράσεις;

οὐ μὴ εὕρῃς τοὺς ἀνθρώπους

καὶ ἐὰν διαβαίνῃς δι᾿ ὕδατος

καὶ ἐὰν διέλθῃς διὰ πυρός

οὐ μὴ κατακαυθῇς

Μαθαίνω περισσότερα για την υποτακτική έγκλιση

Η Υποτακτική παρουσιάζει αυτό που σημαίνει το ρήμα σαν κάτι επιθυμητό ή ενδεχόμενο:

π.χ. τὸ σῶμα γυμνάζωμεν (= ας γυμνάζουμε)  

ἐὰν ἔλθῃς (= αν υποθέσουμε πως θα έρθεις, όπως είναι ενδεχόμενο).

Η Υποτακτική έγκλιση χρησιμοποιείται κυρίως στον υποτεταγμένο λόγο (δηλαδή σε δευτερεύουσες προτάσεις) και δείχνει κάτι προσδοκώμενο, δηλαδή κάτι που περιμένουμε να γίνει (π.χ. Λέγω ταῦτα, ἵνα μάθητε), ή κάτι που επαναλαμβάνεται συνεχώς στο παρόν και στο μέλλον (π.χ. Ἐπειδὰν ἢ πονῶσιν ἢ γυμνάζωνται, γάλακτι πᾶν τὸ σῶμα ἱδροῦσιν).

Η Υποτακτική συναντάται και σε κύριες προτάσεις και τότε μπορεί να δηλώνει:

1. προτροπή (= εμπρός / ας...), π.χ. Ἴωμεν ἐπὶ τοὺς πολεμίους (= Ας βαδίσουμε εναντίον των εχθρών / ας επιτεθούμε),

2. απαγόρευση (= μην...), π.χ. Μὴ ἄλλως (= διαφορετικά) ποιήσῃς (= Μην κάνεις διαφορετικά).

3. απορία (= άραγε να...), π.χ. Εἴπω τὴν ἀλήθειαν; (= Να πω την αλήθεια;)

Υποτακτική έγκλιση διαθέτουν μόνο ο Ενεστώτας, ο Αόριστος και ο Παρακείμενος. Η υποτακτική στις καταλήξεις παρουσιάζει -η-, -ῃ- και -ω- εκεί όπου η Οριστική έγκλιση εμφανίζει -ε-, -ει- και -ο- αντίστοιχα, π.χ. λύωμεν (λύομεν στην Οριστική), λύητε (λύετε στην Οριστική). Παίρνει άρνηση μή, π.χ. Λέγω ταῦτα, ἵνα μὴ ἀδικηθῇς.

Υποτακτική Ενεστώτα και Αορίστου ενεργητικής φωνής των βαρύτονων ρημάτων

Σημείωση: Η υποτακτική του Αορίστου δεν δέχεται αύξηση.

Κλίση Υποτακτικής Ενεστώτα ρ. εἰμί

Η Υποτακτική του Παρακειμένου των βαρύτονων ρημάτων σχηματίζεται τόσο περιφραστικά (πιο εύχρηστος τύπος) από την ενεργητική μετοχή Παρακειμένου του ρήματος και την Υποτακτική Ενεστώτα του ρ. εἰμί, π.χ. λε-λυκώς, -υῖα, -ὸς ὦ, όσο και μονολεκτικά (σπάνια), π.χ. λελύκ-ω, λελύκ-ῃς κτλ. 

Κλίση Υποτακτικής Παρακειμένου