Ενότητα 5

Γνωριμία με τις τελικές προτάσεις

Γνωριμία με τις τελικές προτάσεις


Τελικές προτάσεις


Είναι οι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις που δηλώνουν το τελικό αίτιο, το σκοπό στον οποίο αποβλέπει το ρήμα της κύριας πρότασης [Άρνηση μη].



Εισαγωγή

Εισάγονται με τους τελικούς συνδέσμους :

ἳνα, ὃπως, ὡς [και αρνητικές} ἳνα μη, ὁπως μή, ὡς μη (για να μη)



Εκφορά

Εκφέρονται (ως προτάσεις επιθυμίας):


α) με Υποτακτική (→ σκοπός προσδοκώμενος) 

π.χ. Μη κρίνετε, ἳνα μη κριθῆτε.


β) με Υποτακτική + αοριστολογικό ἂν (σκοπός υπό προϋπόθεση προσδοκώμενος)

π.χ. Ἐκεῖνο μόνον ἐτήρουν, ὃπως ἂν μη καταλύσωσιν τους νόμους.


γ) με Ευκτική του πλαγίου λόγου – ύστερα από Ιστορικό χρόνο (σκοπός αβέβαιος)

π.χ. Ἐκάλεσε τις αυτόν, ὃπως ἲδοι τα ἱερά.


δ) με Οριστική Ιστορικού χρόνου (σκοπός απραγματοποίητος) [σπάνια]

π.χ. Ἐχρῆν τούτους ζῆν, ἳνα ἀπηλλάγμεθα τοῦ δημαγωγοῦ τούτου.


ε) με Οριστική Μέλλοντα

π.χ. Συμπράττουσιν ὃπως μεγίστην δόξαν ἓξουσι.




Συντακτικός ρόλος

Οι τελικές προτάσεις χρησιμοποιούνται στον λόγο, όπως και στη Ν.Ε., ως:


α) Επιρρηματικοί προσδιορισμοί του σκοπού σε ρήματα οποιασδήποτε σημασίας και κυρίως σε όσα δηλώνουν κίνηση ή σκόπιμη ενέργεια.

π.χ. Ἀβροκόμας τὰ πλοῖα κατέκαυσεν, ἵνα μὴ Κῦρος διαβῇ.

Τούτους πέμπομεν, ὡς βουλεύσωνται περὶ τῶν ἑλληνικῶν πραγμάτων.


β) Επεξηγήσεις σε εμπρόθετο προσδιορισμό του σκοπού και κυρίως στα διὰ τοῦτο, τούτου ἕνεκα.

π.χ. Διὰ τοῦτο συλλέγεσθε, ἵνα οἱ ἀδυνατώτεροι τολμῶσι περὶ τοῦ δικαίου ἀμφισβητεῖν.

Στρατηγοὺς αἱροῦνται τούτου ἕνεκα, ἵνα αὐτοῖς ἡγεμόνες ὦσι.





Παρατήρηση

Προσοχή : Με το ὃπως, ὃπως μη εισάγονται και πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις ανάλογα με το ρήμα εξάρτησης!

π.χ. Ἠρώτων ὃπως ἒλθοιεν (πλάγια ερώτηση).

Ἐκάλεσε τις αὐτόν, ὃπως ἲδοι τα ἱερά (τελική πρόταση).