Μάθημα 14

Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος Δραγάτσης

Γιὰ τὸ διάδοχο τοῦ Ἰωάννη Η΄, τὸν Κωνσταντῖνο ΙΑ΄ Παλαιολόγο (1448-1453), παραδίδεται ὅτι δὲν ἦταν ἔνθερμος ὑποστηρικτὴς τῆς ἕνωσης, ἐν ὄψει ὅμως τῆς ἐπικείμενης τουρκικῆς πολιορκίας δέχθηκε τὴν πραγματοποίηση ἑνωτικῆς λειτουργίας στὴν Ἁγία Σοφία, τῇ 12ῃ Δεκεμβρίου 1452, στὴν ὁποία χοροστάτησε ὁ καρδινάλιος Ἰσίδωρος (πρώην μητροπολίτης Κιέβου τῆς ὀρθόδοξης ἱεραρχίας). Αὐτὸ τὸ ἰδιαίτερης βαρύτητας συμβολικὸ γεγονὸς ὄξυνε ἀκόμη περισσότερο τὴν κατάσταση καὶ ὁδήγησε σὲ ἀπόλυτη δυσπιστία τὶς δύο μερίδες, σὲ βαριὲς ὕβρεις καὶ ἀντεγκλήσεις, καθὼς καὶ σὲ προσβολὲς θρησκευτικῶν συμβόλων.

Ὁ αὐτοκράτορος Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος ΙΑ, μετὰ ἀπὸ τὸν λόγο ποὺ ἐκφώνησε γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς Πόλεως, πῆγε στὴν Ἁγία Σοφία, ὅπου γονάτισε μπροστὰ στὴν Ἁγία Τράπεζα καὶ ἐπικαλέστηκε μὲ συντριβὴ καρδιᾶς τὴ θεία βοήθεια κοινωνῶντας συγχρόνως τὰ Ἄχραντα Μυστήρια. Οἱ αὐλικοί μιμήθηκαν τὸ παράδειγμα του. Σηκώθηκε ἔπειτα καὶ στράφηκε πρὸς τὸ λαὸ στὸν ὁποῖο εἶπε μὲ δυνατὴ φωνὴ:

«Οἱ ἁμαρτίες μου ἐπέσυραν τὴν ὀργὴ τοῦ Θεοῦ στὸ κράτος μου, ἀλλὰ εἶμαι ἐτοιμος μὲ τὴ θυσία τῆς ἴδιας τῆς ἴδιας μου τῆς ζωῆς νὰ Τὸν ἐξιλεώσω».

Στὴ συνέχεια πῆγε στὰ ἀνάκτορα, ὅπου βρισκότανε ὅλοι οἱ εὐγενεῖς καὶ ἀπόγονοι αὐτοκρατόρων, καὶ ζήτησε συγνώμη ἀπὸ ὅλους τους. Ἔπειτα καβάλησε τὸ ἄλογο τοῦ καὶ ἀκολουθούμενος ἀπὸ τὴ φρουρά του ἐπισκέφτηκε τὰ ὀχυρώματα καὶ ἐπέστρεψε στὴν πύλη τοῦ Ἁγίου Ρωμανοῦ.

Σκοτώθηκε σὲ ἡλικία 49 ἐτῶν.