Οδεύοντας προς το Πάσχα!

Λίγες ημέρες απομένουν μέχρι το Άγιο Πάσχα της Ορθοδοξίας, τη μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης. Μια γιορτή, με την οποία τιμάται η ένδοξη Ανάσταση του Θεανθρώπου με τον πιστό Χριστιανό να περνάει από την πένθιμη ατμόσφαιρα της Μεγάλης Εβδομάδας στο συναίσθημα της χαράς και της λύτρωσης.

Αρχικά το Πάσχα αποτελούσε τη μεγαλύτερη εβραϊκή γιορτή, που γιορταζόταν προς τιμήν της απελευθέρωσης των Ισραηλιτών από την Αιγυπτιακή αιχμαλωσία.

Η ονομασία του προέρχεται από το εβραϊκό Πεσάχ που σημαίνει «διάβαση», προς ανάμνηση της διάβασης του περιούσιου λαού από τη σκλαβιά της Αιγύπτου στην ελευθερία.

Μετά το Πάθος και την Ανάσταση του Κυρίου, το νόημα της εορτής μετασχηματίστηκε και πήρε νέα σωτηριολογική διάσταση, για να αποτελεί τελικά την κορυφαία στιγμή της Χριστιανοσύνης, την ύψιστη γιορτή του εορτολογίου της.

Το Ορθόδοξο Χριστιανικό Πάσχα είναι κινητή γιορτή. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, αντίθετα από τους Εβραίους, γιορτάζουν τη Σταύρωση και την Ανάσταση του Ιησού Χριστού και το πέρασμα από το θάνατο στη ζωή. Στην ουσία, το Άγιο Πάσχα δεν είναι μια ημέρα, μια Κυριακή που ακολουθεί το Σάββατο της Ανάστασης, αλλά ένα διάστημα δύο εβδομάδων με σημαντικούς σταθμούς μέσα σε αυτό: Από την Κυριακή των Βαΐων (συμβολίζει την είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα) ως την Κυριακή του Θωμά.

Η πρώτη εβδομάδα ονομάζεται Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών, αρχίζει με την Κυριακή των Βαΐων και κορυφώνεται το Μεγάλο Σάββατο. Όλη η Μεγάλη Εβδομάδα είναι περίοδος νηστείας και συμμετοχής στις εκκλησιαστικές ακολουθίες.

Η δεύτερη εβδομάδα του Πάσχα ονομάζεται Εβδομάδα του Πάσχα ή Λαμπροβδομάδα ή Λαμπρή και αρχίζει με την Κυριακή του Πάσχα. Όλες οι ημέρες που ακολουθούν θεωρούνται ημέρες χαράς και αγαλλίασης.

Το βαθύ νόημα της γιορτής του Πάσχα

Η Σταυρική θυσία του Ιησού καταδεικνύει περίτρανα ότι ο Θεός αισθάνεται βαθύ πόνο για τον άνθρωπο και συμμερίζεται τα βάσανα και τις δοκιμασίες του. Ανεβαίνοντας στον Γολγοθά ο Κύριος προσφέρει την αγάπη Του στους ανθρώπους και ο Θεός ό,τι πιο πολύτιμο έχει, τον Υιό του τον Μονογενή.

Με τη θυσία Του αυτή ο Κύριος θέλησε να διδάξει την αντίσταση και την πάλη στο κακό, αλλά και την έννοια της αγάπης και μέσω της Σταύρωσης, τη διάθεση της προσφοράς του εαυτού μας υπέρ των πολλών.

Είναι η γιορτή της αγάπης, γιατί ο Ίδιος ο Χριστός θυσιάστηκε για τη σωτηρία μας και η Σταύρωσή Του συνιστά την πιο έκδηλη μορφή της αγάπης Του.

Το Πάσχα, η λαμπρότερη γιορτή της Χριστιανοσύνης, είναι ίσως η μοναδική γιορτή που περικλείει και συγκεντρώνει μέσα της όλα τα συναισθήματα. Από την αγωνία, τον πόνο τη θλίψη των Παθών και της Σταύρωσης, έως την αγαλλίαση, την ελπίδα που φέρνει η Ανάσταση και την υπέρτατη Αγάπη.

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας, καθεμιά απ' τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας είναι αφιερωμένη και σε κάποιο ή κάποια επιμέρους περιστατικά των Παθών:

Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Αγίου Ιωσήφ του Παγκάλου, του υιού του Ιακώβ, που έζησε στα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης και τον πούλησαν τα αδέρφια του σαν σκλάβο, επειδή τον φθονούσαν. Η σημασία είναι προφητική: Ο Άγιος Ιωσήφ ο Πάγκαλος είναι τύπος του Χριστού. Το πρόσωπο, δηλαδή αυτό της Παλαιάς Διαθήκης προτυπώνει, προεικονίζει, συμβολίζει τον Χριστό. Έζησε πολλούς αιώνες προ Χριστού, όμως πολλά σημεία της ζωής του είναι προτυπώσεις σημείων της ζωής του Χριστού. Επίσης, η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη και στην άκαρπη συκιά, που την καταράστηκε με έναν Του λόγο ο Χριστός και ξεράθηκε.

Τη Μεγάλη Τρίτη ακούμε δυο παραβολές: την παραβολή των Μωρών Παρθένων και την παραβολή των Ταλάντων. Και η πρώτη παραβολή δείχνουν ότι οφείλουμε να είμαστε πάντα προετοιμασμένοι για τη Βασιλεία των Ουρανών και η δεύτερη ότι πρέπει να καλλιεργούμε τα θεία χαρίσματα (τα τάλαντα) για το κοινό καλό. Τη Μεγάλη Τρίτη ακούμε, επίσης, το τροπάριο της Κασσιανής.

Τη Μεγάλη Τετάρτη, δύο μέρες πριν τη Σταύρωση, μια αμαρτωλή γυναίκα ζήτησε συγχώρεση απ' τον Ιησού Χριστό για τις αμαρτίες της και Του έπλυνε τα πόδια με μύρο. Ο Ιούδας, απ' την άλλη, πρόδωσε τον Κύριό μας για 30 αργύρια. Επίσης, τη Μεγάλη Τετάρτη τελείται το Μυστήριο του Μεγάλου Ευχελαίου.

Η Μεγάλη Πέμπτη είναι η τελευταία μέρα πριν τη Σταυρική Θυσία του Ιησού Χριστού. Γίνεται ο Μυστικός Δείπνος. Ο Ιησούς Χριστός αρχικά πλένει τα πόδια των μαθητών Του δείχνοντας το παράδειγμα ότι όποιος θέλει να τεθεί πρώτος στη Βασιλεία του Θεού, πρέπει στη γη να είναι τελευταίος και υπηρέτης όλων. Εκεί παραδίδει στους μαθητές Του και το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.

Τη Μεγάλη Παρασκευή γίνεται η Σταύρωση. Οι Εβραίοι αρχιερείς, ο Ρωμαίος Διοικητής Πόντιος Πιλάτος και σύσσωμος όχλος των Ιουδαίων, καταδικάζουν τον Ιησού, το πλήθος αποφασίζει φωνάζοντας: «Άρον άρον σταύρωσον Αυτόν», ενώ ο ίδιος ο Πιλάτος "νύπτει τας χείρας του". Ο Χριστός περιπαίζεται: Του φορούν αγκάθινο στεφάνι και πορφύρα. Παραδίδει το πνεύμα Του πάνω στον Σταυρό και ο Ιωσήφ ο Αριμαθαίας κάνει την Αποκαθήλωση και ενταφιάζει τον Θεάνθρωπο. Τη Μεγάλη Παρασκευή γίνεται περιφορά του επιταφίου και ψάλλονται τα εγκώμια. Είναι ημέρα αυστηρής νηστείας. Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας πίνουν ξίδι, για να δείξουν την αγάπη τους στο Χριστό, που Τον πότισαν ξύδι. Στην Κρήτη τρώνε σαλιγκάρια βραστά, των οποίων το ζουμί μοιάζει σαν χολή. Αλλού ούτε φωτιά ανάβουν, ούτε μαγειρεύουν, ούτε μπουκιά βάζουν στο στόμα τους...

Το Μεγάλο Σάββατο γίνεται η κάθοδος στον Άδη. Ο Ιησούς Χριστός κηρύττει για 33 ώρες τον Θείο Λόγο στους νεκρούς. Όποιος Τον πίστεψε Τον ακολούθησε στον Παράδεισο. Στα Ιεροσόλυμα γίνεται η Τελετή του Αγίου Φωτός και το Άγιο Φως για άλλη μια φορά αποστέλλεται από τον Θεό μόνο στους Ορθόδοξους Χριστιανούς και ακολούθως το μοιράζουμε σε όλο τον κόσμο. Το Μέγα Σάββατο είναι αυστηρή νηστεία. Το μόνο Σάββατο σε όλο τον χρόνο, που δεν καταλύεται ούτε λάδι! Τα μεσάνυχτα έχουμε την Ανάσταση του Κυρίου μας και συνεχίζεται η Αναστάσιμη Ακολουθία. 

Με την Ανάσταση του Κυρίου μας γιορτάζουμε την νίκη Του ενάντια στο θάνατο, στην αμαρτία και στο διάβολο! Και πλέον με τη θυσία και την Ανάστασή Του έχουμε ελπίδα σωτηρίας!

Το Πάσχα...

Παίρνουμε το Άγιο Φως, που συμβολίζει την Ανάσταση και τη ζωή! Το Άγιο Φως το παίρνουμε κάθε χρόνο με τρόπο θαυμαστό από τον ίδιο τον τάφο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα. Στην Ελλάδα φτάνει το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου γύρω στις 8 με αεροπλάνο της Ολυμπιακής.

Βάφουμε τα κόκκινα αυγά. Το αυγό είναι σύμβολο της ζωής. Συνδέθηκε με την Ανάσταση του Χριστού, γιατί, ενώ φαίνεται νεκρό και άψυχο, ξαφνικά μέσα από το τσόφλι ξεπηδάει μια καινούρια ζωή, όπως έγινε μέσα από τον τάφο του Ιησού. Το κόκκινο συμβολίζει το Αίμα του Χριστού και σαν Ορθόδοξοι Χριστιανοί τα αυγά οφείλουμε να τα βάφουμε μόνο κόκκινα και όχι άλλα χρώματα!

Οι λαμπάδες είναι σωστό να είναι φτιαγμένες από καθαρό κερί (μελισσοκέρι). Το μελισσοκέρι είναι η καλύτερη ποιότητα κεριού και οφείλουμε να δίνουμε στον Κύριό μας το καλύτερο, όπως ο Άβελ, και όχι ό,τι χειρότερο, όπως ο Κάιν. Τις ανάβουμε και τις σηκώνουμε ψηλά στο "Χριστός Ανέστη".

Η Ορθόδοξη θεώρηση για την Ανάσταση συμπυκνώνεται στον πασίγνωστο ύμνο:

Χριστὸς Ἀνέστη ἐκ νεκρῶν

θανάτῳ θάνατον πατήσας καί

τοῖς ἐν τοῖς μνήμασιν ζωήν

χαρισάμενος!