Μάθημα 6

Ὁριστική Ἐνεστῶτα καὶ Μέλλοντα τοῦ ῥήματος λύω 

Ὁριστική Ἐνεστῶτα καὶ Μέλλοντα τοῦ ῥήματος λύω


Όπως τα νέα ελληνικά έτσι και τα αρχαία χρησιμοποιούν ρήματα. Πριν ξεκινήσουμε να κλίνουμε τον ενεστώτα και τον μέλλοντα των ρημάτων, αξίζει να πούμε ότι: 

Τα ρήματα έχουν:

α. πρόσωπα (α′, β′, γ′).

β. αριθμούς (ενικό, πληθυντικό, δυϊκό).

γ. εγκλίσεις (οριστική, υποτακτική, ευκτική, προστακτική) και ονοματικούς τύπους (απαρέμφατο, μετοχή).

δχρόνους (ενεστώτα, παρατατικό, μέλλοντα, αόριστο, παρακείμενο, υπερσυντέλικο και συντελεσμένο μέλλοντα).

ε. φωνές (ενεργητική: ρήματα σε -ω και -μι και μέση: ρήματα σε -μαι).

στ. διαθέσεις (ενεργητική, μέση, παθητική, ουδέτερη).





Ας δούμε και ένα διάγραμμα


Ας μάθουμε και κάτι ακόμα για τα ρήματα

Ας μάθουμε τώρα και εμείς να κλίνουμε στην ενεργητική φωνή, την οριστική έγκλιση του ενεστώτα και του μέλλοντα των βαρύτονων ρημάτων, δηλ. των ρημάτων που δεν τονίζονται στη λήγουσα

οριστική ενεστώτα


οριστική μέλλοντα


αρχαία ελληνικά


λύ-ω
λύ-εις
λύ-ει
λύ-ομεν
λύ-ετε
λύ-ουσι(ν)

νέα ελληνικά


λύνω
λύνεις
λύνει
λύνουμε
λύνετε
λύνουν 

αρχαία ελληνικά 


λύ-σ-ω
λύ-σ-εις
λύ-σ-ει
λύ-σ-ομεν
λύ-σ-ετε
λύ-σ-ουσι(ν)

νέα ελληνικά

θα λύσω
θα λύσεις
θα λύσει
θα λύσουμε
θα λύσετε
θα λύσουν 

Παρατηρούμε ότι ο μέλλοντας έχει τις ίδιες καταλήξεις με τον ενεστώτα, μόνο που προστίθεται ένα -σ- πριν από τις καταλήξεις.


Στον μέλλοντα

Όταν ο χαρακτήρας είναι χειλικός, δηλαδή π, β, φ (πτ), ενώνεται με το -σ και γίνεται → ψ
τρέπ-ω → τρέπ + σ-ω → τρέψω

Όταν ο χαρακτήρας είναι ουρανικός, δηλαδή κ, γ, χ (τ τ, σσ) ενώνεται με το – σ  και γίνεται→ ξ
λέγ-ω → λέγ + σ→ λέξω

Όταν ο χαρακτήρας είναι οδοντικός, δηλαδή τ, δ, θ (ζ) , αποβάλλεται ο οδοντικός χαρακτήρας και μένει το -σ-
πείθ-ω → πείσω