Μάθημα 5

Θαυμαστὰ γεγονότα κατὰ τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο

Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τὴν Α' Οἰκουμενικὴ Σύνοδο τὴν Κυριακὴ τῶν Ἁγίων 318 Πατέρων, ποὺ γιορτάζεται μεταξὺ τῆς Ἀναλήψεως καὶ τῆς Πεντηκοστῆς.

Κατὰ τὴν Α' Οἰκουμενικὴ Σύνοδο στὴ Νίκαια (325 μ.Χ.), ἡ παράδοση καὶ τὰ συναξάρια τῆς Ἐκκλησίας μας διασώζουν ὁρισμένα θαυμαστὰ γεγονότα, ποὺ συνδέονται μὲ τὴν ὑπεράσπιση τῆς Ὀρθῆς Πίστης καὶ τὴν καταδίκη τῆς αἵρεσης τοῦ Ἀρείου. 

Ἐδῶ εἶναι μερικὰ ἀπὸ τὰ πιὸ γνωστὰ θαύματα:

• Τὸ Θαῦμα τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνα Τριμυθοῦντος 

(Τὸ κεραμῖδι καὶ ἡ τριάδα τῶν στοιχείων)

Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν θεολογικῶν διαλόγων, ὁ Ἅγιος Σπυρίδων, ἂν καὶ ἀγράμματος, ἐξήγησε ἁπλᾶ καὶ θαυμαστὰ τὸ μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδας.

Πῆρε ἕνα κεραμῖδι στὸ χέρι του καὶ εἶπε:

«Ὅπως τὸ κεραμῖδι ἀποτελεῖται ἀπὸ τρία στοιχεῖα – φωτιά, νερὸ καὶ χῶμα – ἀλλὰ εἶναι ἕνα, ἔτσι καὶ ὁ Θεὸς εἶναι Τριάδα σὲ Μονάδα».

Καθὼς ἔκανε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ:

Ἀνέβηκε φωτιὰ πρὸς τὰ πάνω.

Ἔτρεξε νερὸ πρὸς τὰ κάτω.

Καὶ ἔμεινε τὸ χῶμα στὸ χέρι του.

Αὐτὸ τὸ θαῦμα ἄφησε ἄφωνους τοὺς Ἀρειανοὺς καὶ στήριξε τὴν Ὀρθόδοξη διδασκαλία γιὰ τὴν ὁμοουσιότητα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ.

• Τὸ Χαστούκι τοῦ Ἁγίου Νικολάου στὸν Ἄρειο καὶ ἡ ἀποκατάστασή του

Κατὰ τὶς συζητήσεις, ὁ Ἄρειος ὑποστήριζε προκλητικὰ πὼς ὁ Χριστὸς εἶναι «κτίσμα» καὶ ὄχι Θεός.

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος, μὴν ἀντέχοντας τὴ βλασφημία, σηκώθηκε καὶ χαστούκισε τὸν Ἄρειο.

Οἱ Πατέρες θεώρησαν τὴν πράξη του ἀπρεπῆ καὶ ὁ αὐτοκράτορας Μεγάλος Κωνσταντῖνος τοῦ ἀφαίρεσε τὸν ἀρχιερατικὸ μανδύα καὶ τὸ Εὐαγγέλιο.

Τὴ νύχτα, ἐμφανίστηκαν σὲ ὅραμα ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Παναγία καὶ τοῦ παρέδωσαν ξανὰ τὸ ὠμοφόριο καὶ τὸ Εὐαγγέλιο, ὡς σημεῖο ὅτι ἡ πράξη του ἔγινε ἀπὸ ζῆλο Θεοῦ.

Τὸ πρωί, ὁ αὐτοκράτορας καὶ οἱ ἐπίσκοποι εἶδαν τὸ θαῦμα καὶ ἀποκατέστησαν τὸν Ἅγιο Νικόλαο στὸ ἀξίωμά του.

• Ὁ θάνατος τοῦ Ἀρείου ὡς σημεῖο τῆς θείας κρίσεως

Παρ' ὅτι ὁ Ἄρειος ἐξορίστηκε μετὰ τὴ Σύνοδο, ἀργότερα οἱ ὀπαδοί του πέτυχαν τὴν ἐπιστροφή του, ὑποσχόμενος πὼς θὰ ἀποδεχθεῖ τὶς ἀποφάσεις.

Τὴν ἡμέρα πρὶν μπεῖ πανηγυρικὰ στὴν Κωνσταντινούπολη, πῆγε νὰ ἀνακουφιστεῖ σὲ δημόσιο χῶρο. Ἐκεῖ, ἔπαθε αἰφνίδια διάρρηξη σπλάχνων καὶ ἐξέμεσε τὰ ἐντόσθιά του, ὅπως εἶχε προφητεύσει ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος.

Ὁ ξαφνικὸς καὶ φοβερὸς θάνατός του θεωρήθηκε θεία δίκη, δείχνοντας τὴν ἀπόρριψη τῶν αἱρετικῶν δογμάτων.

• Θεία φωταψία κατὰ τὴν τελικὴ σύνταξη τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως

Ὅταν οἱ 318 Πατέρες συμφώνησαν στὴ διατύπωση τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως («Πιστεύω»), ἡ παράδοση λέει ὅτι φῶς θεϊκὸ γέμισε τὴν αἴθουσα ὡς σημεῖο ὅτι ἡ Πίστη αὐτὴ εἶναι ἐμπνευσμένη ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

Ἡ Σημασία τῶν Θαυμάτων

Τὰ θαύματα αὐτὰ δὲν εἶναι μόνο ἀφηγήσεις, ἀλλὰ ἔχουν βαθιὰ δογματικὴ σημασία, καθώς:

• Ἐπισφραγίζουν τὴν ἀλήθεια τῆς Πίστης μας.

• Ἐνισχύουν τὴν αὐθεντία τῆς Οἰκουμενικῆς Συνόδου ὡς φωνὴ τῆς Ἐκκλησίας.
• Ἀναδεικνύουν τὸν ρόλο τῶν Ἁγίων Πατέρων ὡς θεοφόρων καὶ ὑπερασπιστῶν τῆς Ὀρθοδοξίας.

Θαυμαστὰ γεγονότα ἀπὸ τοὺς 318 Πατέρες κατὰ τὴν Α' Οἰκουμενικὴ Σύνοδο (325 μ.Χ.)

Ἡ Α' Οἰκουμενικὴ Σύνοδος δὲν σημαδεύτηκε μόνο ἀπὸ θεολογικὲς συζητήσεις, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ θαυμαστὰ γεγονότα, ποὺ ἀποκάλυψαν τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στοὺς Πατέρες καὶ σφράγισαν τὴν ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδοξίας. 

Πέρα ἀπὸ τὰ γνωστὰ θαύματα τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος καὶ τοῦ Ἁγίου Νικολάου, οἱ παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας μας διασώζουν καὶ ἄλλα θαυμαστὰ περιστατικά:

1. Τὸ θαῦμα τῆς ἐμφάνισης τοῦ Σταυροῦ κατὰ τὶς συζητήσεις

Ὅταν οἱ Πατέρες διχάζονταν γιὰ τὴ διατύπωση τοῦ ὅρου «ὁμοούσιος», ἐμφανίστηκε στὸν οὐρανὸ ἕνα λαμπρὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, ὁρατὸ σὲ ὅλους τοὺς συνέδρους.

Τὸ σημεῖο αὐτὸ θεωρήθηκε θεϊκὴ ἐπιβεβαίωση ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ὁμοούσιος μὲ τὸν Πατέρα, ὅπως ὑπερασπιζόταν ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος.

Μετὰ τὴν ἐμφάνιση τοῦ σημείου, οἱ περισσότεροι Ἐπίσκοποι συμφώνησαν στὴν υἱοθέτηση τοῦ ὅρου στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως.

     2.      Ἡ θαυμαστὴ θεραπεία ἀσθενῶν Πατέρων

Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν μακρῶν συνεδριάσεων, ἀρκετοὶ ἀπὸ τοὺς Πατέρες, ἐξαντλημένοι ἀπὸ νηστεῖες καὶ ἀσκητικοὺς ἀγῶνες, ἀρρώστησαν.

Σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, ἐμφανίστηκε σὲ ὅραμα ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος καὶ τοὺς εἶπε νὰ κάνουν κοινὴ προσευχή.

Μετὰ ἀπὸ ὁλονύκτια δέηση, πολλοὶ ἀσθενεῖς θεραπεύτηκαν θαυματουργικά καὶ συνέχισαν νὰ συμμετέχουν στὶς ἐργασίες τῆς Συνόδου.

      3.      Ἡ ἐμφάνιση Ἀγγέλων κατὰ τὴν ὑπογραφὴ τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως

Ὅταν οἱ 318 Πατέρες κατέγραψαν καὶ ὑπέγραψαν τὸ πρῶτο μέρος τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως, πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς εἶδαν μὲ πνευματικὰ μάτια Ἀγγέλους νὰ περιβάλλουν τὸν τόπο τῆς Συνόδου.

Λέγεται ὅτι οἱ Ἄγγελοι κρατοῦσαν ἕνα λαμπρὸ εἰλητό, ὅπου ἦταν γραμμένο τὸ «Πιστεύω», ὡς σημεῖο ὅτι ἡ διδασκαλία αὐτὴ εἶναι κατ' εὐθεῖαν ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

     4.       Ἡ φωνὴ ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ποὺ ἐπικύρωσε τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη

Σὲ μία στιγμὴ ἔντονης ἀντιπαράθεσης μεταξὺ τῶν Ὀρθοδόξων καὶ τῶν Ἀρειανῶν, ἀκούστηκε φωνὴ ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ποὺ εἶπε:

«Αὕτη ἐστὶν ἡ Ὀρθὴ Πίστις» (Αὐτὴ εἶναι ἡ Ὀρθὴ Πίστη).

Ἡ φωνὴ αὐτὴ ἔκανε πολλοὺς ἀπὸ τοὺς Ἀρειανοὺς νὰ συγκλονιστοῦν, καὶ μερικοὶ ἀπὸ αὐτοὺς μετανόησαν καὶ ἀποκήρυξαν τὴν αἵρεση.

     5.        Ἡ φωτεινὴ νεφέλη πάνω ἀπὸ τοὺς Πατέρες

Κατὰ τὴν τελικὴ συνεδρίαση, ὅταν οἱ Πατέρες σφράγισαν τὶς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου, ἐμφανίστηκε πάνω ἀπὸ τὸν χῶρο μία φωτεινὴ νεφέλη, ἡ ὁποία παρέμεινε γιὰ ἀρκετὴ ὥρα.

Οἱ παρευρισκόμενοι τὸ θεώρησαν σημεῖο τῆς παρουσίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὸ Ὀποῖο εὐλογοῦσε καὶ ἐπικύρωνε τὶς ἀποφάσεις τους.

Ἡ Συνοδικὴ Χάρη καὶ ἡ Ἁγιότητα τῶν Πατέρων

Ἡ Α' Οἰκουμενικὴ Σύνοδος θεωρεῖται ὄχι μόνο θεολογικὸ γεγονὸς, ἀλλὰ καὶ πνευματικὸ θαῦμα τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ἑνότητα τῶν 318 Πατέρων καὶ ἡ ὁμοψυχία τους στὴν Ὀρθὴ Πίστη ἀποδόθηκαν στὴν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ ἐνεργοῦσε θαυμαστὰ μέσα ἀπὸ τὰ ἔργα καὶ τὴ ζωή τους.

Γι' αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τοὺς 318 Θεοφόρους Πατέρες ὡς φωστῆρες τῆς Οἰκουμένης, καὶ τοὺς μνημονεύει πανηγυρικὰ τὴν Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πατέρων.