Μάθημα 2

Βλέποντας τὸν ἑλληνικὸ πολιτισμό...

Οι Ρωμαίοι καί οἱ ἄλλοι λαοὶ τῆς Ιταλίας ἐπὶ πολλοὺς αἰῶνας ἔμειναν σχεδόν ἀπολίτιστοι δὲν ἐφρόντιζον δηλ. διὰ τὰ γράμματα καὶ τὰς τέχνας, Ησαν ἁπλοῖ ἄνθρωποι, φιλόπονοι γεωργοί και γενναῖοι πολεμισταί. Ηγάπων πολὺ τὴν πατρίδα των καὶ προθύμως εθυσίαζον τὴν ζωήν των δι' αὐτήν. 

Ὅταν ὅμως κατέκτησαν Ελληνικάς χώρας καὶ εἶδον τὴν ζωὴν τῶν Ἑλλήνων, ἐθαύμασαν τὸν Ἑλληνικὸν πολιτισμόν. Τοὺς ἔκαμνον ἐντύπωσιν τὰ λαμπρά οικοδομήματα, τὰ ὡραῖα ἀγάλματα καὶ τὰ περίφημα έργα τῶν ποιητῶν καὶ συγγραφέων. Ἤρχισαν λοιπὸν νὰ τοὺς μιμοῦνται. Κατεσκεύαζον ὡραίας οἰκίας καὶ μεγαλοπρεπείς ναοὺς καὶ ἄλλα οίκοδομήματα εἰς τὴν Ρώμην καὶ τὰ ἐστόλιζον μὲ ἀγάλματα καὶ ἔργα ζωγραφικής. Πολλοί στρατηγοί μάλιστα μετέφερον εἰς τὴν Ρώμην ἀγάλματα ἀπὸ ὅλας τὰς πόλεις τῆς ᾿Ανατολῆς, εἰς τὴν ὁποίαν εἶχε διαδοθῆ ὁ Ἑλληνικός πολιτισμός διὰ τοῦ Μεγάλου Αλεξάνδρου. 

Ἤρχισαν ἐπίσης να μιμοῦνται καί τούς "Ελληνας συγγραφεῖς. Ετσι διεμόρφωσαν ὀλίγον κατ' ὀλίγον καὶ τὴν ἰδικήν των γλῶσσαν, τὴν Λατινικήν, εἰς γλῶσσαν φιλολογικήν, ὅπως ἦτο ἡ Ἑλληνική.

Δημιουργοῦν πλέον οἱ Ρωμαῖοι ιδικόν των πολιτισμόν. Ἐκπολιτίζουν αὐτοὶ τώρα τους κατακτηθέντας ὑπ᾽ αὐτῶν λαούς, ἡ δὲ Λατινική γλῶσσα διεδόθη εἰς ὅλην τὴν Δυτικήν Εὐρώπην. Μόνον εἰς τὴν Ἑλληνικὴν ᾿Ανατολὴν δὲν διαδίδεται ἡ Λατινική γλῶσσα.

Τοὐναντίον ἀπὸ τοὺς Ἕλληνας φωτίζονται διαρκῶς οἱ Ρωμαῖοι. Οἱ Αὐτοκράτορες ἐθεώρουν τὴν Ελλάδα ὡς τὸ καλύτερον μετὰ τὴν Ἰταλίαν τμῆμα τοῦ Κράτους των και μερικοὶ πολύ συχνὰ τὴν ἐπεσκέπτοντο. Ὅλοι οἱ πλούσιοι Ρωμαῖοι εἰς τὴν Ἑλλάδα στέλλουν τὰ παιδιά των, διὰ νὰ σπουδάσουν εἰς τὰς περιφήμους φιλοσοφικὰς σχολὰς τῶν ᾿Αθηνῶν καὶ τῆς Ρόδου. Φιλοσόφους, ποιητὰς καὶ καλλιτέχνας Ἕλληνας προσκαλοῦν εἰς τὴν Ρώμην καὶ τοὺς τιμοῦν πολύ.

Αἱ ἀνώτεραι τάξεις θεωροῦν καθῆκόν των νὰ μάθουν τὴν Ἑλληνικὴν γλῶσσαν, διὰ νὰ ἐννοοῦν τοὺς Ελληνας συγγραφεῖς καὶ ποιητάς. Δικαίως λοιπόν εἶπον ὅτι ἡ Ἑλλὰς κατακτηθεῖσα διὰ τῶν ὅπλων κατέκτησε καὶ αὐτὴ διὰ τοῦ πνεύματος καὶ τῆς τέχνης τὴν Ρώμην.